De keramische barbecue is aan een razendsnelle opmars bezig. Waar het vroeger over de nieuwste auto’s ging bij de koffieautomaat, praat men nu over het laatste model barbecue dat ze hebben aangeschaft. Uiteraard is de barbecue waar ze het over hebben de even gestroomlijnde als modieuze ‘kamado’. Daarom ook voor veganisten en liefhebbers die alles uit hun combinatie van pyromanie en koken willen halen de ins en outs van de keramische BBQ op een rijtje.  

Wat is een keramische BBQ?

Een keramische BBQ is wat de term zegt: een barbecue met een keramische buitenschil. De barbecue is doorgaans eivormig, heeft een deksel en wordt altijd gesloten gebruikt. Omdat de keramische wanden voor een perfecte isolatie zorgen, kun je zo de temperatuur veel beter beheersen dan bij de normale huis-, tuin en keukenbarbecue.

Omdat de keramische barbecue zo met zowel lage als hele hoge temperaturen kan werken, zijn de mogelijkheden eindeloos. Eigenlijk komt het er op neer dat de ‘kamado’, zoals de keramische barbecue vaak wordt genoemd, een krachtige houtskool gestookte buitenoven en -grill is. 

Een korte geschiedenis

De keramische barbecue is eigenlijk pas sinds het begin van de eenentwintigste eeuw aan een gestage opmars bezig in Europa. Toch is het principe al millennia bekend en de geschiedenis lang. De naam ‘kamado’ wijst op een oosterse oorsprong en dat klopt. Kamado is Japans voor oven of haard. Daar kwamen de houtskool gestookte kleipotten zo’n 1700 jaar geleden terecht. Die kleipotten kwamen uit China en er zijn al exemplaren gevonden die meer dan 3000 jaar oud zijn.

De Japanners maakte van deze simpele kleioven door er een binnenpot aan toe te voegen een ‘mushikamado’ om rijst te koken. Toen men er ook nog een rooster bij bedacht, kwam men al dicht bij het idee van de huidige keramische barbecue. 

Dat we dit apparaat kennen danken we weer aan de Amerikanen. De soldaten die na de Tweede Wereldoorlog in Japan waren gestationeerd kwamen in aanraking met de kamado. Ze namen de barbecue mee naar de Verenigde Staten, waar barbecueën al decennia een dagelijkse bezigheid is, en perfectioneerde het met de huidige technologie tot de supersonische ‘ovens’ die inmiddels vele tuinen en buitenkeukens sieren. 

Houtskool

Dat je de keramische barbecue alleen op houtskool stookt heeft verschillende redenen. De belangrijkste reden is meteen een pleidooi om altijd (goede) houtskool te gebruiken, ook op een gewone barbecue: briketten bevatten vulmiddelen en chemische toevoegingen die ook op je zorgvuldig bereide voedsel terecht komen. Bovendien geven briketten een synthetiseer smaak af dan de pure houtskool.

Verder werkt een kamado optimaal op houtskool omdat de zwarte brokken veel grilliger zijn dan briketten. Hierdoor is de luchtcirculatie, belangrijk voor de temperatuurbeheersing, veel beter. Sowieso is de temperatuurbeheersing met briketten lastiger omdat ze hun structuur behouden en naarmate ze verder branden een laagje as om de hete kern vormen. Je kunt uiteindelijk best briketten gebruiken voor je keramische barbecue, maar het is een belediging voor de kwaliteiten van het apparaat. 

De merites van een gewone barbecue

Laten we voordat we de voordelen van de kamado op een rijtje zetten eens een blik werpen op de traditionele huis-, tuin en keukenbarbecue die we stoken met houtskool of de niet zo gewenste briketten (of zelfs elektrisch of op gas, maar die laten we even helemaal buiten beschouwing, want dat is natuurlijk niet het echte werk).

We hebben allemaal zo’n ding in simpele of meer geavanceerde vorm en die gebruiken we vooral om te grillen. In de carnivorenwereld van vlees, vlees en vlees, maar de grillmogelijkheden van groente en fruit zijn gelukkig ook onuitputtelijk.

Als je een exemplaar hebt met een deksel kun je de barbecue zelfs gebruiken om ‘primitief’ te roken (gerookte aubergine is echt een uitvinding…). Het voordeel van deze barbecue is dat hij doorgaans makkelijk verplaatsbaar en zeer budgetproof is – een gat in de grond met wat houtskool en een rooster erover en je hebt de simpelste vorm – maar daar tegenover staat dat ze meestal niet zo lang meegaan. Bovendien, en dat is het grootste nadeel, is de temperatuur niet echt goed te beheersen. Vandaar dat er nogal eens wat verbrandt op de barbecue. 

De voordelen van de keramische barbecue

De keramische barbecue kan veel en is vooral een veelzijdig apparaat om lekker buiten te koken, zowel ’s zomers als ’s winters. Grillen, roosteren, koken, stomen, bakken, roken, slow-cooking, het is allemaal geen probleem als je met het apparaat om kan gaan.

En dat heeft alles te maken met de mogelijkheid tot temperatuurbeheersing. Omdat het een gesloten systeem is, waarbij je de luchtcirculatie kunt reguleren, kun je de temperatuur vrij precies aanpassen. En die temperatuurschaal loopt van zo’n 100 tot boven de 450 graden, de ideale temperatuur voor een goede pizzaoven.

Bovendien is een kamado zuinig. Je hebt niet veel houtskool nodig omdat het apparaat de temperatuur zo goed vasthoudt. Daarbij is dat ding zonder extreem geweld niet stuk te krijgen en gaat de barbecue lang mee. Garantietermijnen van vijf tot vijftien jaar op een goede kamado zijn geen uitzondering. Natuurlijk zijn er ook nadelen: die dingen zijn vaak vrij zwaar. Ook al heb je verrijdbare modellen, je verplaatst ze niet even snel als ze in de weg staan. En het grootste ‘nadeel’: een goede kamado is prijzig, vrij prijzig zelfs. 

Waarom wil je een keramische BBQ?

Vooral vanwege de prijs is het verstandig om jezelf de vraag te stellen waarom je een kamado wilt hebben. Is het slechts een statussymbool dat in de tuin staat te pronken en zelden gebruikt wordt, laat het en ga van het geld dat je uitspaart een lang weekend weg met je geliefde; herinneringen hebben een langere levensduur dan status. Barbecue je slechts een paar keer per jaar en doe je dat louter op de traditionele manier (grillen dus), koop een leuke gewone barbecue of stapel wat stenen creatief op met een rooster erboven en bespaar honderden euro’s. 

Een keramische barbecue koop je omdat je houdt van het puur koken, grillen, bakken met houtskool als bron en omdat je meer wilt dan alleen maar je vegan hamburger een mooi kleurtje geven. Het apparaat is zijn geld pas echt dubbel en dwars waard als je hem werkelijk gebruikt als ‘buitenkeuken’ en hem zeer regelmatig aan het werk zet.

En dat kan ook als je vegan eet. Een heerlijke zelfgemaakte knapperige vegan pizza is niet te versmaden en een in een houtskooloven langzaam gegaarde hele bloemkool of de eerder genoemde gerookte aubergine zijn niet alleen eyecatchers, maar ook smaakbommen waarmee je zelfs verstokte vleeseters het zwijgen oplegt.

En wil je toch dat prachtige koffieautomaatgesprekswaardige ‘ei’ in je tuin hebben staan om mee te pronken en een of twee keer per jaar te barbecueën, ga je gang – een te weinig gebruikte kamado is altijd nog te prefereren boven geen barbecue – maar weet dan wel dat de keramische barbecue iets anders werkt dan een gewoon houtskoolvuurtje met een rooster er boven. 

Hoe werkt een keramische barbecue?

Een nieuwe keramische barbecue heeft even wat zorg nodig. Laat daarom bij de eerste paar keer dat je hem gebruikt de temperatuur niet boven de 250 graden komen. Zo krijgt de klei de gelegenheid om goed uit te harden. Dat voorkomt barsten en verhoogt de duurzaamheid.

Die duurzaamheid vergroot je ook door de vaak modieuze regenhoezen achterwege te laten. De vochtige lucht die vooral in het voor- en najaar als condens onder de hoes gaat zitten bevordert louter roesten en de aanwas van schimmels. Gewoon af en toe een schone natte lap er over en je kamado blijft er prima uitzien.

Je werkt op een keramische barbecue altijd met een gesloten deksel vanwege de temperatuurbeheersing. Daarbij is het wel belangrijk dat je de deksel als de houtskool vrolijk gloeit niet in één keer helemaal opengooit. De plotselinge toevloed aan zuurstof kan een flinke steekvlam teweeg brengen. Je bent gewaarschuwd; een kamado is echt een andere tak van sport.

Een keramische BBQ kopen

Ben je door het bovenstaande niet afgeschrikt en ga je echt voor je eigen kamado, weet dan dat er inmiddels genoeg keuze is en dat er vele aanbieders zijn, van gespecialiseerde leveranciers tot Bol.com en Coolblue. Ook de tweedehandsmarkt en de wereld van stuntaanbiedingen willen nog wel eens soelaas bieden.

Ga in elk geval uit van een budget van minimaal tweehonderd euro voor een redelijke gezinsbarbecue en weet dat het bedrag afhankelijk van de keuzes en wensen snel op kan lopen richting vijfhonderd tot duizend euro. De Big Green Egg is inmiddels waarschijnlijk het bekendste merk, maar ook Kamado Joe, Primo, Monolith en het Nederlandse merk The Bastard maken goede keramische barbecues.

Toch is het verstandig bij de aanschaf te letten op een aantal zaken. Zo zijn goedkopere kamado’s vaak niet van hoogwaardig keramiek gemaakt wat ten koste gaat van de levensduur. Verder is het belangrijk om te weten of de importeur van het gekozen merk goed vertegenwoordigd is in Nederland. Dat maakt de lijnen korter bij problemen met het apparaat.

Ten slotte is het handig om er op te letten welke accessoires er bij geleverd worden en of de barbecue standaardmaten heeft. Bij afwijkende maten is het lastig om passende accessoires te vinden. Een goede vleesthermometer is voor de doorgewinterde veganist geen noodzaak, maar naast de juiste maat pizzastenen is het toch wel leuk als je ook passende grillverhogers, aardappel-grillrekken, bakpannen, broodpannen, aanhangtafels en meer kunt krijgen om de keramische barbecuevreugd duurzaam te verhogen.

Bekijk ook de gelijkenissen en verschillen in Big Green Egg vs Kamado Joe vs The bastard.

Gebruik jij al een keramische bbq of ben je dat van plan? Laat gerust een reactie achter onderaan deze pagina.