Lang leve de zoete aardappel!

Iedereen heeft zo zijn favoriete groenten en ik ben daarop absoluut geen uitzondering. En ja, ik lust best veel maar met stip op 1…m’n all-time favoriet…zoete aardappel!

Deze prachtige groente – ook wel bekend onder de naam ‘bataat‘ – is geen directe familie van de alom bekende aardappel. Alhoewel het ook hier om een zetmeelhoudend knolgewas gaat, maar dan van een totaal andere familie.

Je vindt 2 soorten zoete aardappel; een roze en witte variant. Al ben ik die laatste eerlijk gezegd zelf nog nergens tegengekomen.

De smaak is – zoals de naam al doet vermoeden – inderdaad zoet. Al moet je daarbij ook weer niet denken aan snoep of zo. Eerder het zoete dat je ook kan terugvinden in een wortel, maar dan met een milde kruidige toets.

Met andere woorden; je moet het gewoon eens proeven als je het écht wil weten 😉

De zoete aardappel is oorspronkelijk afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika, waarna het – zoals ontelbare andere voedingsmiddelen – via handelsreizen tot bij ons is verzeild geraakt.

Al bij al heeft het desondanks een behoorlijke tijd geduurd eer we in België en Nederland de zoete aardappel met liefde omarmden (en ‘m vervolgens opaten ;)). Maar eind goed, al goed. Ik zou ‘m namelijk helemaal niet meer kunnen missen.

Volgens alwetend Wikipedia staat de bataat tegenwoordig op de 7de plaats op de lijst van ‘s werelds belangrijkste voedingsgewassen. Na o.a rijst, tarwe, mais, cassave, … dus wereldwijd zelfs vóór de aardappel.

Deze ‘topknol’ is het populairst in uiteenlopende landen als Suriname, Polynesië én de Verenigde Staten, waar ze zich vooral met Thanksgiving te goed doen aan deze lekkernij. En dan niet alleen in hartige gerechten trouwens, maar bijvoorbeeld ook als zoete taarten. Net zoals een pompoen is de bataat dus ook voor nagerechten heel geschikt.

In Canada schijnen ze dan weer verzot te zijn op frietjes van zoete aardappel (en in België woont alvast 1 persoon die dat volkomen begrijpt).

Trompetgeluiden

Voor we helemaal de loftrompet afsteken…de zoete aardappel heeft 1 klein minpuntje. Of 2 eigenlijk…als je het feit dat je er niet vanaf kan blijven meetelt ;).

Maar serieus: hét nadeel van bataat is het feit dat de knol de suiker raffinose bevat. Gelukkig absoluut geen dodelijk gif, maar misschien denken je huisgenoten daar na een tijdje wel anders over.

Deze suiker kan namelijk niet verteerd worden door het voorste gedeelte van het spijsverteringsorgaan maar doet dat pas in de dikke darm. Het gevolg? Lichte gasvorming in je ingewanden en het risico dat je achterwerk zich wel eens Myles Davis kan gaan wanen. En er aldus vrolijk op los gaat toeteren 🙂

Of dat een probleem is, hangt af van je persoonlijke fatsoensnormen en/of die van je huisgenoten. Voor mij geen belemmering…ik houd best van jazz 😉

Dit gezegd zijnde; de zoete aardappel heeft gelukkig ook ontzettend veel goede eigenschappen voor de menselijke gezondheid. Bovendien hangt het gehalte aan raffinose af van ras tot ras en zijn dergelijke traagverterende suikers (met een lage glycemische index) eigenlijk ook wel ideaal als je je suikerspiegel een beetje onder controle wil houden.

Dus…over naar de vele gezondheidsaspecten!

Gezond en vullend

Yep, een zoete aardappel is een rijke bron van voedingsvezels en vitamine A, C en B6 en bevat ook een heleboel foliumzuur en calcium. Het vetgehalte is daarentegen slechts minimaal (tenzij je ze frituurt natuurlijk) en de bataat is helemaal vrij van cholesterol. Tel daarbij het feit dat ‘ie tjokvol antioxidanten zit.

Dat is natuurlijk nog lang niet alles, maar je kan in ieder geval gerust zijn dat het eten van zoete aardappel allerminst nadelig is voor je gezondheid. Behalve tegen winderigheid dus 🙂

Zelf heb ik er weinig ervaring mee (al zou ik daar stilaan verandering in moeten brengen), maar de zoete aardappel schijnt ook populair te zijn in de fitnesswereld en als geschikt ingrediënt voor een afslankdieet.

Naar verluidt zorgen de vele voedingsvezels in een bataat voor een trage verbranding van je koolhydraten en daarmee voor meer energie en – vooral – het feit dat je veel sneller en langer een ‘vol’ gevoel in je maag ervaart. Ook in een glutenvrij dieet is de zoete aardappel trouwens ideaal.

Hoe bereidt je zoete aardappelen?

Dat is natuurlijk de (vegan) hamvraag en meteen ook het allerleukste aan deze groente…de manieren om ‘m te bereiden zijn on-tel-baar. Of ik weiger althans om ze te gaan optellen 🙂

Net als de gewone aardappel past ‘ie zich ook overal goed bij aan. Je kan ‘m eigenlijk in combinatie met eender welke andere groente eten en zoals gezegd leent ‘ie zich ook voor zoetigheden zoals o.a. taart, gebak,…

Het is echt zoeken naar iets waarbij een bataat totaal niet past. Wie het weet, mag het me vertellen onderaan deze pagina ;).

Zoete aardappels koken

De kooktijd van een zoete aardappel haast identiek aan de gewone aardappel. Misschien een tikje minder lang. Ook het schoonmaken (lees: grondig afspoelen) is vanzelfsprekend hetzelfde. Schillen mag maar hoeft zeker niet. De schil is – mits biologische bataten natuurlijk – net héél erg voedzaam.

De meeste zoete aardappelen die je in de winkel tegenkomt zijn qua grootte ook vergelijkbaar met de gewone aardappel. Al zal je er, afhankelijk van het seizoen en de oogstperiode, ook wel eens een paar exemplaren zien ter grootte van een mango 🙂

Wil je gewoon gekookte bataten eten, dan snij je ze best in gelijke (hapklare) stukken. De kooktijd is dan gemiddeld 8-10 minuten, al naargelang je ‘m beetgaar of door-en-door gaar wil. In z’n geheel koken neemt – afhankelijk van de grootte dus – zo’n 30-40 minuten in beslag.

Zoete aardappels pureren

Een absolute aanrader…zoete aardappelpuree of stoemp! Ook weer gewoon gaarkoken en vervolgens pureren met een beetje plantaardige (soja)melk of wat kookvocht, flink afkruiden met peper, zout en nootmuskaat en voila! Om je vingers bij af te likken.

Wil je meer dan puree? Maak dan een stoemp met 1 of meer extra groenten. Boerenkool en spinazie matchen bijvoorbeeld uitstekend met de bataat maar eigenlijk kan je vrijwel iedere groente gebruiken. Laat je dus ook maar eens gaan met de combinatie prei, knolselder, broccoli, bloemkool, …onder je stoemp en experimenteer gerust met verschillende gedroogde en verse kruiden (peterselie, komijn, snufje kaneel, koriander, …).

Hier heb je alvast enkele recepten voor (en met) zoete aardappelpuree.

>> stamppot van bataat

> tofu- en noripannetjes met zoete aardappelpuree (vegan vispannetje dus ;))

Zoete aardappels poffen

Voor gepofte zoete aardappel verwarm je de oven voor tot 200°C, maak je de schil goed schoon en prik je met een vork gaatjes in de bataat. Leg ze vervolgens in een ovenschaal, bestrijk ze met olijfolie en bestrooi met peper en zout. Laat ze +/- 3 kwartier garen/poffen in de oven (of tot ze gaar zijn).

Voor op de barbecue doe je hetzelfde, maar dan met aluminiumfolie eromheen en gaartijd van +/- 30 minuten.

Je kan de gepofte bataten vervolgens opvullen met wat je maar lekker vindt! Denk aan tomatensalsa, vegan (room)kaas, …“use your illusion” zou Axl Rose zeggen.

Zoete aardappel frituren

Een regelrechte hit als je dit serveert! Let wel: de bataat en de gewone aardappel mogen dan op elkaar lijken…je kan ze niet zomaar frituren. Als je dat doet, krijg je met stellige zekerheid een heleboel slappe, vette en onsmakelijke staafjes.

Alvast 1 truc is om de (rauwe) zoete aardappelfrietjes vooraf door een mengsel van kikkererwtenmeel, zout, peper, paprika (of welke kruiden je ook maar lekker vindt), te halen.

Zorg dat de frietjes overal met het meel bedekt zijn en frituur ze dan in de friteuse op 170°C gedurende 5 minuten.

Ook in de oven is geen probleem en heb je bovendien geen meel nodig (en is gezonder dan frituren).

Spoel hiervoor de frietjes eerst onder koud stromend water en dep ze vervolgens goed droog. Leg ze op een bakplaat en verwarm de oven voor tot 180°C. Bestrooi de frietjes met peper, zout, andere kruiden naar smaak (tip: rozemarijn, tijm, paprikapoeder, enz.) en overgiet ze met wat olijfolie. Bak ze gaar in 40 minuten. Schep ze in de tussentijd wel regelmatig om.

Voila, zomaar een paar basisbereidingen waar je alvast mee kan gaan experimenteren!
Als je al niet een even grote ‘zoete aardappelfan’ was als ik, dan zal je je vingers kunnen gaan aflikken. Geloof me 🙂

Bovendien vind je op dit blog nog meerdere recepten met deze wondergroente en er zullen er vast nog vele volgen.

Ben jij al fan van zoete aardappel? Deel je lofuitingen onderaan deze pagina!