Jackfruit – de nieuwe vleesvervanger?

Jackfruit is nog maar iets van de laatste paar jaar. Ik bedoel dan dat we het hier kennen en beginnen te gebruiken. In de Aziatische keuken wordt het namelijk al veel langer gebruikt. Maar veganisten gebruiken het steeds vaker als vleesvervanger of tonijnvervanger.

Wat is jackfruit?

Jackfruit of nangka (Artocarpus heterophyllus) is een boom die in een tropisch klimaat groeit en tot wel 30 meter hoog wordt. Zo’n boom heeft heel wat vruchten, namelijk 150-200. En ze zijn enorm, kleintjes zijn zo’n 5-7 kg, maar er zijn er bij tot wel 40 kg en daardoor ook een van de grootste aan bomen groeiende vruchten. De rijpe ongeopende vrucht heeft een hele onaangename geur, alsof het rot is, maar als je het opent ruikt het naar banaan en ananas.

Vooral in India is jackfruit een belangrijke vrucht, maar ook in Sri Lanka, Zuid China, Maleisië,

en Myanmar. In India wordt het nog wel als “voedsel voor de armen” gezien, maar dit is men met marketing campagnes aan het veranderen omdat de vrucht heel belangrijk zou zijn om het voedselprobleem op te lossen, maar daarover zometeen meer.

Wanneer is jackfruit in het seizoen?

Dit varieert een beetje, maar meestal is dat in de zomer en herfst. Behalve in Aziatische landen groeit de boom in in het zuiden van Florida. Hier vind je het meestal niet vers, tenzij misschien in een Aziatische winkel.

De voordelen van jackfruit

Zeewier was al eens de voeding van de toekomst genoemd, maar nu ook jackfruit.

Waarom hebben we nieuwe voedingsbronnen nodig? Volgens de Wereldbank en Verenigde Naties wordt de opbrengst van maïs en tarwe steeds minder door het veranderde klimaat. Daarbij hebben we natuurlijk ook het probleem dat de veeteelt mee een oorzaak is voor milieuproblemen.

Doordat één boom vele vruchten draagt die elk jaar opnieuw terug komen zou jackfruit een vervanger kunnen zijn. De boom groeit ook makkelijk en heeft geen pesticiden en zo nodig wat wel vaak gebruikt wordt bij het telen van maïs en tarwe.

Maar niet alleen omdat de vrucht veelvuldig groeit en zo groot is, wordt dit als een oplossing gezien, maar ook omdat het heel voedzaam (Vit. A, Vit. B6, Vit. C, calcium, kalium, ijzer) en vezelrijk is.

Als je jackfruit als vleesvervanger in gerechten gaat gebruiken heeft het nog een voordeel. Andere vleesvervangers zijn van soja (tofu, seitan is gekookt in sojasaus, sojaburgers,…) of tarwe (seitan), en laten dat nu juist 2 veelvoorkomende allergenen zijn. Maar met jackfruit kunnen stoofgerechtjes en burgers gemaakt worden zonder allergenen. Wie allergisch is, doe maar een vreugdedansje 🙂

Volgens de University of Florida (UF|IFAS) zijn dit de voedingswaardes per 100 gram jackfruit:

• Calorien: 94 kcal
• Proteine: 1,5 gram
• Vet: 0,3 g
• Choleserol: 0 g
• Koolhydraten: 24 g
• Voedingsvezels: 1,6 g
• Ijzer: 0,6 mg
• Magnesium: 37 mg
• Fosfor: 36 mg
• Kalium: 303 mg
• Natrium: 3 mg
• Vit. C: 6,7 mg
• Vit. A: 297 IU

Hoe eet je jackfruit?

Zowel de jonge als de rijpe jackfruit kunnen gegeten worden. De jonge, groene vrucht heeft nog niet veel smaak en is dus ideaal om andere smaken op te nemen, zoals bijvoorbeeld in curry’s. Je kan het als groente gekookt eten, als vleesvervanger voor de textuur en frituren.

De rijpe vrucht is geel en is zoet van smaak en wordt eerder als fruit gegeten, vers, in salades, of gedroogd.

Van de vrucht is ongeveer 35% eetbaar door de dikke en ruwe schil. maar zou niet zo makkelijk te verwerken zijn door de grootte, de dikke schil en de latex die aan je handen en je mes blijft kleven. Een oplossing voor dat laatste probleem is alles insmeren met slaolie.

In brine of op siroop

Hier kennen we het vooral in blik. Er zijn 2 varianten verkrijgbaar in brine (zout water) of op siroop. (dit is meestal de rijpe zoete) Die laatste is niet aan te raden voor hartige gerechten, maar ideaal voor desserts. Let hierbij wel op dat er geen honing aan toegevoegd is.

Als je het als vlees- of visvervanger wil gebruiken kies je dus altijd de versie “in brine” of op water.

Links op de foto: jackfruit op siroop – de rijpe vrucht
Rechts op de foto: jackfruit op water (in brine) – de jonge, groene vrucht

Jackfruit als vleesvervanger

Dat het als vleesvervanger gebruikt wordt komt doordat het makkelijk uit elkaar gehaald kan worden (draadstructuur) en de smaak van de kruiden aan kan nemen. Pulled pork is bijvoorbeeld een gerecht dat vaak geveganiseerd wordt met jackfruit.

Maar je kan het ook tussen een tortilla of taco doen, er goulash van maken, gyros, …

Je gebruikt het niet als vleesvervanger voor eiwitten. Er zitten er natuurlijk wel in, maar voor meer daar zijn andere alternatieven voor, check ze hier. >>

Ook de zaden worden gegeten en kunnen geroosterd worden. Ik heb ze zelf nog niet geproefd maar het zou een beetje smaken zoals kastanje. Één vrucht bevat 100-500 zaden en deze zijn zo’n 2-4 cm lang. Ze zijn wel eiwitrijk en bevatten 6,6g eiwit per 100 gram zaden.

Jackfruit bereiden

Aangezien ik zelf nog geen verse jackfruit gevonden heb, ga ik het hier over de blikversie hebben. Spoel de jackfruit en laat het uitlekken. Haal dan de “draden” met een vork uit elkaar.

Dan kan je het bijvoorbeeld eerst marineren of bakken in de pan samen met ui en kruiden. Kipkruiden als je kipsmaak wil, goulashkruiden als je goulash wil, zo simpel kan het zijn 😉

Waar is jackfruit te koop

Jackfruit vind je in de toko (Aziatische winkel), maar heel recent ook bij Albert Heijn. Ook in vegan webshops is het te koop. Ik heb jackfruit al eens op een beurs gezien waar het al voorbewerkt was met kruiden.

Recepten met jackfruit

Jackfruit kan je in allerlei recepten gebruiken zoals in deze goulash met jackfruit. Ik zag dat er net een boek verschenen is met allemaal recepten met jackfruit. Deze zijn allemaal vegetarisch en de meeste ook veganistisch.

Heb jij al eens met jackfruit gekookt of het al eens ergens geproefd? Laat me zeker in een reactie hier onderaan weten wat je ervan vond. Of dat je het eens wil proberen.