Mocht je je afvragen waarom veganisten geen kaas en zuivel eten: het antwoord op die vaak gestelde vraag is niet een soort van zelfkastijding of iets dergelijks ;). Er zijn simpelweg erg veel goede redenen om kaas – en zuivel in het algemeen – voortaan van je menu te schrappen. Je ontdekt het allemaal in dit uitgebreide artikel.

Aha…kaas! Als we een euro hadden gekregen voor elke keer dat iemand ons vertelde dat ‘ze best vlees konden laten maar kaas te erg zouden missen’, dan zaten wij nu vegan cocktails te slurpen op ons eigen eiland.

Bij wijze van spreken dan natuurlijk (want niksdoen is ook maar saai hé?).

Nu is het zeker niet zo dat we die uitspraak niet begrijpen. Zelf zijn we namelijk ook verzot op kaas in allerlei vormen, maten, soorten en geuren. Dus tja…waarom zouden we het dan angstvallig van ons bord weren? Er worden toch geen dieren voor gedood…toch?

Je voelt vast al aankomen dat die laatste stelling niet helemaal klopt. Om ons van kaas (en zuivel in het algemeen) te kunnen voorzien, worden juist enorm veel dieren gedood. Dat veel mensen dat niet schijnen te weten is in feite zelfs raar. Het is namelijk niet zo dat de werking van de zuivelindustrie een groot geheim is. Het is simpelweg een kwestie van euh…economische logica. Niks meer of minder.

Toch blijkt het dierenleed in de zuivelindustrie voor de meerderheid van de bevolking vooralsnog een soort van blinde vlek. Of het kan mensen niets schelen, of men wil het niet zien. Het moet haast 1 van beide zijn.

Daar komt bij dat dierenleed zelfs niet de enige reden is waarom veganisten geen kaas eten. Hier zijn alvast 3 goeie argumenten om kaas/zuivel voortaan links te laten liggen:

Dierenwelzijn

Koeien produceren melk om dezelfde reden als alle andere zoogdieren: om hun nakomelingen te voeden. Dat geldt dus ook voor de mens. Het grote verschil is dat jouw baby na de geboorte niet bij je wordt weggehaald en voortaan louter met kunstmelk wordt gevoed. Terwijl jouw moedermelk voor anderen wordt afgetapt en geconsumeerd.

Oh ja, en dat je ieder jaar zwanger wordt gemaakt om dat te kunnen blijven doen 😉

Ik weet het: door de situatie van koeien in een menselijke context te gieten, maken we onszelf meestal niet populair. We wachten dus al op de eerste boze reacties onderaan dit artikel haha. Maar wees eerlijk: wat is in feite het verschil? Het gaat om moeders en hun kinderen die kunnen denken en voelen. Net als wij dus. Vaak jammert een koe bijvoorbeeld urenlang om het verlies van haar kalf.

Uiteraard geldt dit alles ook voor andere zoogdieren waarvan we melk afnemen. Zoals geiten, schapen, buffels, et cetera.

Hoe dan ook: kalveren worden na de geboorte dus bij hun moeders weggehaald zodat alle melk die de moeder produceert, kan worden omgezet in zuivelproducten (melk, kaas, yoghurt, boter, …) voor de mens. Wat er verder met de kalveren gebeurd is afhankelijk van hun geslacht. Zo zullen vrouwelijke kalveren hoogstwaarschijnlijk in de voetsporen van hun moeder treden en zelf een melkkoe worden. Ook zij worden dan op hun beurt jaarlijks geïnsemineerd, van hun kalveren gescheiden en gemolken voor menselijke doeleinden.

Mannelijke kalveren zijn in dat opzicht vanzelfsprekend niet nuttig en aldus een ‘verliespost’ (ik zei al dat het economisch ging worden). De meerderheid van deze kalveren zal dan ook eindigen als kalfsvlees.

Nu wil de ironie dat kalfsvlees bij veel mensen toch een soort van ethisch alarm doet afgaan. Iets dat vooral in gang is gezet door bewustzijnscampagnes van verschillende dierenrechtenorganisaties en wat schijnbaar (en gelukkig) is blijven hangen. Met name door de inhumane manier waarop vleeskalveren worden behandeld bloot te leggen, besloten veel mensen kalfsvlees voortaan af te zweren. Slecht weinigen bleven onberoerd bij het zien van kalveren in te krappe kooien (hoe minder ze bewegen, hoe malser het vlees) om vervolgens op een leeftijd van amper 6-8 maanden geslacht te worden.

De connectie (en hier komt de ironie) die de meeste mensen echter niet maakten, is dat de grote vraag naar kaas en andere zuivelproducten het aanbod van kalfsvlees juist verhoogd. In dit geval is de (kalfs)vleesindustrie dus het zogenaamde ‘bijproduct’ van de zuivelindustrie. Zonder de zuivelindustrie zouden er namelijk helemaal niet zoveel kalveren geboren moeten worden.

Kortom; het eten van zuivel veroorzaakt zo mogelijk nog meer dierenleed dan het eten van kalfsvlees zelf. Waarmee ik niet wil zeggen dat je weer op het laatste moet overschakelen ;).

Los daarvan zijn de omstandigheden waarin de koeien moeten leven meestal ook erbarmelijk. Natuurlijk zijn er bedrijven die in dat opzicht beter werk verrichten dan anderen, maar toch…wat de vee- en zuivelindustrie omschrijven als ‘hoge mate van dierenwelzijn’ is doorgaans véél minder dan wat je er van zou verwachten.

Doorgaans betekent het niet veel meer dan dat de koeien in kwestie af en toe mogen rondwandelen en daglicht kunnen zien. In plaats van dagen, maanden of jarenlang in hetzelfde kooi te moeten staan.

Daar komt nog bij dat grote aantallen koeien (en andere zoogdieren) bij elkaar ook risico’s meebrengt op het vlak van bacteriën en virussen. Zeker als de verzorging en hygiëne te wensen overlaat, zijn de risico’s op overdraagbare ziektes stukken groter. Denk bijvoorbeeld aan tuberculose, mond- en klauwzeer, BSE (gekke koeienziekte), et cetera. Je zag ze in verschillende media vast en zeker al wel eens voorbijkomen.

Ook minder levensbedreigende (en dan bedoel ik zowel voor dier als mens) ziekten hebben onder zulke omstandigheden vaak vrij spel.

Dat vee- en melkveebedrijven dit kostte wat kost willen vermijden, spreekt voor zich. Ziekte zorgt namelijk voor minder productie en dus minder winst. Of helemaal geen winst en zelfs verlies wanneer een bedrijf al hun dieren vanwege een epidemie/uitbraak verplicht moet ‘vernietigen’.

Omdat het terugbrengen van het aantal runderen evenmin een optie is (ook dat betekent minder inkomsten), worden er ter preventie en behandeling van ziekten dus grote hoeveelheden medicatie toegediend. Waaronder ook antibiotica. Medicatie die door het eten van vlees dus ook in jouw lichaam terechtkomt.

Zorg voor het milieu

Een ander groot nadeel van de intensieve melkveehouderij is de negatieve invloed op ons milieu. Of het verhaal – dat alle koeien samen meer methaan (een broeikasgas) produceren dan alle auto’s bij elkaar – helemaal wetenschappelijk correct is weten we niet zeker.

Wat we echter wél zeker weten is dat die miljoenen koeien wereldwijd dito hoeveelheden ontlasting produceren. Ontlasting die op de een of andere manier in de grond, rivieren, meren en beken terechtkomt en daarbij enorme schade veroorzaakt. Het dood vissen en andere organismen (eigenlijk alle ecosystemen) en brengt onze drinkwatervoorziening in gevaar.

Zeker, kleine hoeveelheden mest kunnen absoluut geen kwaad. De vee- en zuivelindustrie omvat echter zoveel koeien dat al die mest al tijden niet meer veilig verwerkt kan worden. Met alle gevolgen voor milieu en gezondheid vandien.

En voor de goede orde: die vele koeien produceren wel degelijk grote hoeveelheden schadelijke methaan. Volgens de – overigens van harte aanbevolen – documentaire Cowspiracy is de totale veeteelt (dus niet alleen koeien) inderdaad verantwoordelijk voor zo’n 50% van het broeikaseffect. Transportmiddelen zoals auto’s, vrachtwagens, boten en vliegtuigen slechts 13%.

Stof tot nadenken dus :-/

No Milky Way - vegan desserts

Zelf vegan dessertjes op tafel toveren? Check dan zeker ons boek No Milky Way – vegan desserts. Ook ideaal om als cadeau te geven 🙂 

Meer info

Persoonlijke gezondheid

Misschien spookt op dit moment het volgende door je hoofd: ‘okay, dat kan wel allemaal waar zijn, maar toch ken ik een bedrijf dat écht wel diervriendelijke melk en kaas produceert!”.

Dus tja…laten we veronderstellen dat je toevallig een kleinschalig melkveebedrijf kent met een handvol, goedverzorgde koeien. Koeien die dagelijks mogen grazen in enorme frisgroene weides, écht gezond voer krijgen en wiens kalfjes zelfs een jaar na hun geboorte nog van hun mamma’s melk mogen genieten. Koeien wiens afval netjes en op een natuurlijke manier kan verwerkt worden en die verder een gelukkig leven mogen leiden tot ze sterven van ouderdom i.p.v. door middel van een slachtpin. En dat zowel de vrouwelijke als mannelijke dieren.

Moet je kaas dan opgeven?

Alleen als gezondheid je ook iets kan schelen 😉

We krijgen natuurlijk al sinds eind jaren zestig te horen dat we dagelijks voldoende melk moeten drinken en/of zuivelproducten moeten eten. Liefst ‘3 glazen per dag’ en dat soort dingen. Melk bevat immers enorm veel goede voedingsstoffen. Zoals bijvoorbeeld calcium voor sterke botten, eiwitten voor energie en vitaminen voor…nou ja…voor vanalles.

Of dat ook correct is? Jazeker! Koemelk bevat echt enorm veel voedingstoffen. Letterlijk alles wat je nodig hebt…

…als je een kalf bent 😉

Dat koemelk evenredig veel cholesterol, zout en verzadigd vet bevat, wordt gemakshalve minder in de kijker gezet tijdens t.v.- reclames. Ook hier is de nuance bovendien ook weer belangrijk: het is niet dat koemelk teveel cholesterol, zout of verzadigd vet bevat. Het is echter wél teveel voor een mens.

Ga maar na: koemelk bevat de benodigde hoeveelheid voedingstoffen om een pasgeboren kalf (+/- 40 kg) in een jaartje tijd te doen uitgroeien tot een volwassen koe van een slordige 350 (!) kg. Jij als mens weegt bij je geboorte gemiddeld 350 gram. En je doet er pakweg 18 jaar of langer over tot je bent ‘uitgegroeid’.

Je zou de menselijke consumptie van koemelk gemakshalve kunnen vergelijken met het tanken van diesel in een benzineauto. Oftewel: het klopt niet en het is vragen om problemen.

Lurken aan koeienuiers?

Als je er nog wat langer bij stilstaat, is het sowieso krankzinnig dat we de moedermelk drinken van een andere soort dan wijzelf. Zo zou niemand zou het in z’n hoofd halen linea recta aan een koeienuier te gaan liggen lurken. De lokale dorpsgek wellicht uitgezonderd 😉

Om het allemaal nog vreemder te maken: de meeste volwassen mensen gruwelen juist wel bij de gedachte dat ze menselijke moedermelk zouden moeten drinken. Terwijl die net wél de juiste hoeveelheden voedingsstoffen voor ons lichaam bevat. En zelfs dan nog slechts tot een bepaalde leeftijd trouwens. Ook zouden we met afschuw reageren bij de gedachte dat we bijvoorbeeld hondenmelk of apenmelk moesten drinken. Terwijl ook dat gewoon zoogdieren zijn.

Kijk maar eens hoe mensen reageren in dit grappige (nou ja) filmpje van PETA:

Kortom: er is een knap staaltje marketing voor nodig geweest om ons massaal koemelk te laten slurpen. Dat moet je de zuivelindustrie wel nageven. Er is echt alles op alles gezet om het idee van ‘wij mensen hebben koemelk nodig’ mentaal in ons hoofd te prenten.

Wat de gevaren van koemelk voor de gezondheid betreft: wij zijn zelf natuurlijk allesbehalve artsen of voedingsexperts. Hoewel we de meeste van die ‘experts’ doorgaans niet bijster serieus nemen, hoef jij ons op dit vlak dus ook niet per se te geloven. Wat weten wij immers van vitaminen of voedingsstoffen in het algemeen?

Er zijn natuurlijk wel anderen met verstand van zaken die melk al kritisch onder de loep hebben gelegd en daar hun conclusies uit trokken. Zoals de bewering dat koemelk juist botontkalking (osteoporose – door calciumgebrek) veroorzaakt in plaats van het te voorkomen. Zoals ons altijd wordt voorgespiegeld.

Wat voor ons en vele anderen echter de doorslag geeft, is niks meer of minder dan gezonde ‘old-school’ logica. Zoals de vraag waarom je als mens in vredesnaam de melk van een ander dier zou drinken dus.

En dan zijn er nog deze feitjes:

• Melk de ideale sport- en krachtdrank? Drink een glas en ga even later joggen…vertel ons dan hoe je je voelt 😉
• Melk is voor zuigelingen. Zuigelingen (mens en dier) maken in hun eerste levensjaren het enzym lactase aan wat nodig is om lactose te kunnen verteren. Daarna verminderd de aanmaak van lactase. Je hebt na 6 tot 12 maanden al geen moedermelk meer nodig. Dus waarom dan koemelk?
• Lactose-intolerantie is normaal. Om dezelfde reden als zonet vermeld. Ruim 70% van de mensheid (en andere zoogdieren) is op volwassen leeftijd lactose-intolerant. Simpelweg omdat er geen lactase meer wordt aangemaakt. Toch beschouwen we lactose-intolerantie hier nog als een soort aandoening. De enige reden dat de overige 30% wél melk kan verteren komt door langzame gewenning aan het goedje. Eigenlijk zijn zij dus de uitzondering op de regel.
• Hoe lager de melkconsumptie – hoe gezonder de bevolking. In Aziatische landen consumeert men niet of nauwelijks melk. Toch komt osteoporose (botontkalking) er zelden voor. Was melk daar niet juist goed voor?

Doordat de meeste mensen (zeker in België en Nederland) met de spreekwoordelijke paplepel zijn opgegroeid, zijn we bovendien alle andere, en véél gezondere, bronnen van eiwitten en calcium helemaal uit het oog verloren. Zoals haast soort groente en fruit die je maar bedenken kan. Hetzelfde geldt voor eiwitten/proteïne eigenlijk.

Bekijk hier bijvoorbeeld de 17 beste proteïnebronnen voor vegans >>

En ja, ten opzichte van koemelk zijn die percentages aan voedingstoffen kleiner (logisch, want bedoeld voor een kalf van 40 kg) en zou je in vergelijking dus véél meer groenten moeten eten. Maar hey…dat doe je als vegan dan ook haast vanzelf. Wij eten doorgaans 3-4 verschillende groenten op een dag! Voedingsstoffen uit groenten en fruit kennen bovendien geen nadelen.

Zo, dat zijn zowat de belangrijkste redenen waarom veganisten kaas en zuivel van het menu schrappen. Met dierenwelzijn uiteraard voorop. Mocht jij al met de gedachte gespeeld hebben om kaas en zuivel af te zweren, dan hopen we je hierbij het laatste zetje gegeven te hebben.

En wordt de heimwee toch erg groot (wat we echt wel snappen), dan is er ook nog altijd vegan kaas! 🙂

Lees hier alles over vegan kaas >>

Lees hier meer over veganisme >>

Zou jij kaas en zuivel kunnen missen? Of heb je het allang overboord gekieperd? We zien je reactie graag verschijnen! Delen is ook altijd welkom 🙂